Een roman van sublieme kwaliteit. Een roman die je raakt, je wilt doorlezen en toch ook weer niet om zo nog langer te kunnen genieten.
Het verhaal van Alma, maar tegelijkertijd ook van Ishimei, Irina, Seth... en zijdelings passeren nog familieleden en mensen die het karakter van Alma bepaald hebben. De karakters worden niet uitgebreid beschreven, voldoende om ze in mijn hoofd te vormen, een eigen gezicht te geven.
Alma wordt als kind naar Amerika gestuurd om aan de oorlog te ontsnappen. Ze groeit op bij haar oom en tante. Neef Nathaniel is haar boezemvriend. De herinneringen aan haar eigen ouders en broer vervagen maar ze blijven wel op de achtergrond aanwezig.
De bescheiden Japanse tuinman Takao Fukuda, in wiens zoon Ishimei Alma haar maatje en geestverwant vindt, bouwt samen met haar oom een plantenkwekerij op. De bedoeling is dat de tuinman deze kwekerij zelfstandig gaat voortzetten. De plotselinge internering van alle Japanners in Amerika voorkomt dit.
Alma en Ishimei blijven elkaar tijdens de internering schrijven. Als blijkt dat de post gecensureerd wordt tekent Ishimei voortaan zijn brieven. Deze tekeningen zijn zo gedetailleerd dat een goed verstaander duidelijk de leefomstandigheden van de Japanners ziet. Later zullen de brieven stoppen, de bewakers hebben het te druk met de censuur om nog iets door te laten. Alma schrijft haar brieven in een dagboek.
Het verbaasde mij hoe weinig ik afwist van de vernederingen die de Japanners in Amerika moesten doorstaan. Ik wist van de Jappenkampen op Nederlands-Indië maar tegelijkertijd werden Japanners op afgelegen plekken in Amerika vastgehouden in kampen, omringd door prikkeldraad en bewaakt door gewapende militairen. Tweederde van de geïnterneerden waren Amerikaans staatsburger, geboren in Amerika. Het volstond dat je ouders of grootouders Japans waren om opgesloten te worden.
Op 14 augustus 1945 capituleerde Japan en werden de concentratiekampen een voor een gesloten. De familie Fukuda kreeg $25 en een treinkaartje naar Arizona. Ze mochten niet terug naar San Francisco. Het huis waarop Takao jarenlang op had aanbetaald was toch al weer door de eigenaar in gebruik genomen, al hun bezittingen waren verdwenen.
Ishimei verdwijnt dan wel -noodgedwongen- fysiek uit het leven van Alma, zij vergeet hem niet. Ze is ervan overtuigd dat ze later hem hem zal trouwen. 10 jaar nadat ze hem voor het laatst heeft gezien probeert Nathaniel haar uit die droom te halen: zij kan niet met Ishi trouwen omdat hij tot een ander ras behoort, een andere sociale klasse. Hij heeft een andere cultuur, godsdienst en inkomensniveau. Dan besluit Alma maar vrijgezel te blijven.
Alma studeert in Boston, een harde leerschool. Niet alleen ontdekt ze dat ze tot dan toe altijd in de watten is gelegd, zelf koken en een (studenten)huishouden runnen is haar vreemd. Toch houdt ze stug vol, zeker nadat ze een lezing bijwoonde van Vera Neumann, een welbekende designer. Alma weet dat ze in haar voetsporen zal treden maar ook dat haar eigen designs exclusiever zullen zijn, ze zal alleen ontwerpen om zichzelf te behagen.
Als Ishimei 22 is neemt hij contact op met Isaac Belasco om de laatste wens van zijn vader in vervulling te kunnen laten gaan. Vóór de internering had deze tijdens een ceremonie het familiezwaard in de tuin van Isaac begraven. Het is de bedoeling dat Ishi dit zwaard opgraaft en terugbrengt naar de familie. Alma opent de deur en valt meteen weer voor Ishimei. Isaac constateert dat het tijd wordt de vennootschap, die hij samen met Takao voor een plantenkwekerij had opgericht, nu verder uitgebouwd kan worden. Zo keren de resterende familieleden Fukuda terug naar Californië.
Vanaf dat moment treffen Alma en Ishi elkaar bijna dagelijks na het werk in een motel.
Wanneer blijkt dat Alma zwanger is vertelt ze niets aan Ishimei, ze weet dat ze niet met hem kan trouwen. Hun werelden liggen te ver uit elkaar, alleen emotioneel zijn ze één. Met hulp van Nathaniel gaat ze op weg om een abortus te ondergaan in Mexico. Net voordat de ingreep zal plaatsvinden besluiten ze dat ze samen zullen trouwen.
Toch is dit niet het einde van de liefde tussen Alma en Ishi, al is hij wel jarenlang onderdrukt en zien ze elkaar geruime tijd niet meer. Ishimei trouwt met een Amerikaans-Japanse en Alma blijft Nathaniel trouw. Jaren later ontmoeten ze elkaar weer en gaan verder waar ze ooit stopten. Dat beide getrouwd zijn doet daar niets aan af. Liefde overwint.
Het boek heeft verschillende terugblikken, eigenlijk is het Alma die haar verhaal aan Irina vertelt. En Seth is als kleinzoon zeer geïnteresseerd in de geschiedenis van zijn oma. Hij zou haar biografie schrijven. Wat meehelpt is dat Seth smoorverliefd is op Irina. Alma brengt haar laatste levensjaren door op Lark House, ze heeft genoeg van haar familie. Alleen Seth komt regelmatig langs. Irina werkt op Lark House, Alma haalt haar over deels voor haar te komen werken.
En hoewel de personages miniem worden beschreven weten we op het einde van het boek wel hun hele levensverhaal. Wat we niet weten kunnen we wel gokken.
Deze dwarsligger is een parel in de kast.
